چگونه نظریه ها و کاربردهای علم و هنر یاددهی-یادگیری (پداگوژی) در غرب تکوین یافته است؟ تأثیر و پیامدهای نظریه های یاددهی-یادگیری و کاربرد آنها بر شکل گیری جوانان، بزرگسالان و مدرسان چگونه بوده است؟ برای پاسخ به این پرسشها کتاب «پداگوژی: نظریه ها و کاربردها از دوران باستان تا به امروز» به دقت و با نگاهی روشنگرانه تاریخ تکوین پداگوژی سنتی در دوران باستان تا تولد مدرسه در قرون وسطی، و آموزش انسان گرا در عصر “تجدید حیات” را، از یک سو، و پداگوژی نوین در قرن بیستم میلادی تا عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات را، از سوی دیگر، بازنمایی می کند. این کتاب حاصل کار گروهی از صاحب نظران در علوم تربیتی و علوم اجتماعی در دانشگاههای کانادا، ایالات متحد امریکا و اروپا است که با همیاری درباره جریانهای عمده و افراد تأثیرگذار در تکوین علم و هنر یاددهی-یادگیری در طول تاریخ غرب پژوهش نموده اند. مطالعه این کتاب، کلیدهای لازم را برای تأمل، نقد و مطالبه چرایی و چگونگی تحقق اهداف یاددهی-یادگیری در نظامهای آموزشی، برنامه های درسی و به ویژه کیفیت حرفه معلمی، با زبان تخصصی مرجع، به دست می دهد.
فهرست این کتاب بصورت زیر است:
پیشگفتار مترجم
1. سیر تحول بار معنایی پداگوژی
2. ضرورت توجه به جایگاه و نقش پداگوژی در فرایند یاددهییادگیری
منابع
معرفی ویراستاران
معرفی همکاران
مقدمه ویراستاران
بخش نخست: تکوین اندیشهها و کاربردهای علم و هنر یاددهییادگیری (پداگوژی) از دوران باستان تا قرن بیستم میلادی
فصل اول: یونان باستان و پیریزی سنت آموزش غربی
چکیده
مقدمه
1ـ1 پیدایش جوامع باز
1ـ1ـ1 سنت، مذهب و اقتدار
2ـ1ـ1 جوامع بسته
3ـ1ـ1 پیدایش جوامع مدرن و تجارب تمرکززدایی
4ـ1ـ1 یونان باستان: نخستین «جامعه باز» در غرب
5ـ1ـ1 یونانیان پایهگذاران یک تمدن
6ـ1ـ1 الگوی جدید فرهنگ: عقلگرایی و انسانگرایی
2ـ1 آموزش فلسفی و یادگیری استدلال (عقل)
1ـ2ـ1 برخی ملاحظات درباره آموزش: ماهیت، اهمیت و کارکردها
2ـ2ـ1 آموزش و جامعه سنتی
3ـ2ـ1 کثرت و تضاد آموزشها
4ـ2ـ1 سوفسطائیان
5ـ2ـ1 سقراط مربی (پداگوگ)
6ـ2ـ1 افلاطون
نتیجهگیری
پرسشها
منابع
فصل دوم: تولد مدرسه در قرون وسطا
چکیده
مقدمه
1ـ2 پس از پیوند یونانیان و رومیان مسیحیت به نوبه خود به ترکیب میپردازد
1ـ1ـ2 روم بر روی میراث یونان ساخته میشود و ابزاری در خدمت این پیوند است
2ـ1ـ2 تولد کلیسا در امپراتوری و کمک به اتحاد
2ـ2 تولد مدرسه به وسیله مسیحیت
1ـ2ـ2 تمدن با مهاجرت ژرمنها در قرون چهارم، پنجم و ششم میلادی به شکل قابل ملاحظهای پسروی کرد
2ـ2ـ2 کلیسا مکان حفاظت از فرهنگ
3ـ2ـ2 مدرسه در قرون وسطا یعنی چه؟
3ـ2 از شارلمانی تا فلسفه مَدرَسی (اسکولاستیک)
1ـ3ـ2 شارلمانی (742ـ814) و مدرسه کاخ
2ـ3ـ2 اسکولاستیک
3ـ3ـ2 روشهای پداگوژیک در این دوران از شارلمانی تا پایان قرون وسطا چه بوده است؟
نتیجهگیری
پرسشها
منابع
فصل سوم: رنسانس و آموزش انسانگرا
چکیده
مقدمه
1ـ3 تکرار رئوس مطالب و معنای کلی رنسانس
2ـ3 بستر اجتماعیتاریخی و ایدئولوژیک رنسانس
1ـ2ـ3 جریانهای بزرگ اندیشه در رنسانس
2ـ2ـ3 تجربیات بزرگ و تمرکززدایی رنسانس
3ـ3 آموزش انسانگرا
1ـ3ـ3 یادآوریهای کلی
2ـ3ـ3 رابله یا جریان دائرةالمعارفی
3ـ3ـ3 اِراسم یا جریان ادبی
نتیجهگیری
پرسشها
منابع
فصل چهارم: قرن هفدهم و مسئله روش در تدریس یا تولد پداگوژی
چکیده
مقدمه
1ـ4 برخی عوامل اثرگذار بر پیدایش پداگوژی و پیامدهای آن
1ـ1ـ4 عوامل
2ـ1ـ4 تأثیر این عوامل
2ـ4 پداگوژی معادل دانش نو و روشمند برای تدریس در مدارس
1ـ2ـ4 روش الهامگرفته از طبیعت
2ـ2ـ4 ویژگیهای روش
نتیجهگیری: قرن هفدهم گواهی است بر پیدایش نظم نوین تحصیلی
پرسشها
منابع
فصل پنجم: ژان ژاک روسو: کپرنیک حوزة پداگوژی
چکیده
مقدمه
1ـ5 قرن هجدهم: قرن روشنگری
1ـ1ـ5 شروع قرن هجدهم
2ـ1ـ5 قرن روشنگری یعنی چه؟
3ـ1ـ5 عقل به عنوان قوه انتقاد
4ـ1ـ5 عقل به عنوان واقعیت مثبت
5ـ1ـ5 قرن پیشرفت و علم
6ـ1ـ5 قرن فلاسفه
7ـ1ـ5 استحکام اقتصاد بازار
8ـ1ـ5 قرن دگرگونیهای سیاسی و انقلابها
2ـ5 ژان ژاک روسو: شخصیت و آثارش
1ـ2ـ5 برخی اطلاعات زیستنامهای
2ـ2ـ5 دستاوردهای روشنفکری روسو برای عصر خود
3ـ2ـ5 کلیدهایی برای درک آثار روسو
4ـ2ـ5 گفتار درباره منشأ نابرابری میان انسانها (1755)
5ـ2ـ5 قرارداد اجتماعی یا اصول حقوق سیاسی (1762)
3ـ5 اندیشه آموزشی روسو
1ـ3ـ5 امیل یا درباره آموزش (1762)
2ـ3ـ5 آموزش به مثابه سیاست: طبیعتفرهنگ
3ـ3ـ5 اصول در آموزش روسوگرا
4ـ3ـ5 قوانین در آموزش روسوگرا
5ـ3ـ5 نتایج آموزش اصول و قوانین پداگوژی روسوگرا
635 مقایسه میان پداگوژی قرن هجدهم و تفکر آموزشی پیشنهادی روسو
نتیجهگیری
پرسشها
منابع
بخش دوم: پداگوژی و پداگوگها در قرن بیستم
فصل ششم: از پداگوژی سنتی به پداگوژی نوین
چکیده
مقدمه
1ـ6 قرن نوزدهم و سنت پداگوژی
1ـ1ـ6 ویژگیهای سنت پداگوژیک
2ـ1ـ6 تدریس دوطرفه
3ـ1ـ6 قانونگذاری و سازماندهی تحصیلی در قرن نوزدهم
2ـ6 علم، پداگوژی سنتی را مورد نقد قرار میدهد
3ـ6 پداگوژی نوین در مقابل پداگوژی سنتی
1ـ3ـ6 آغاز پداگوژی نوین
2ـ3ـ6 ویژگیهای مقابله پداگوژی سنتی با پداگوژی نوین
نتیجهگیری
پرسشها
منابع
فصل هفتم: ماریا مونتسوری: کودک و آموزش او
چکیده
مقدمه
1ـ7 تاریخچه: کشف کودک
2ـ7 اصل پایه: کودک را دنبال کردن
1ـ2ـ7 ساختن شخص
2ـ2ـ7 گرایشهای انسانی
3ـ7 مراحل رشد
4ـ7 مرحله نخست رشد: ذهن جذبکننده
5ـ7 مرحله دوم رشد: ویژگیهای روانشناختی
6ـ7 دورنمای برنامه ابتدایی: آموزش کیهانی
1ـ6ـ7 جغرافیا
2ـ6ـ7 تاریخ
3ـ6ـ7 زیستشناسی
4ـ6ـ7 زبان (فرانسه)
5ـ6ـ7 ریاضیات
6ـ6ـ7 هندسه
7ـ6ـ7 آزادی و انضباط: کودک مسئولیتپذیر
7ـ7 تربیت معلم مونتسوری: آموزش عمومی با بصیرت
نتیجهگیری: کودک را دنبال کردن
پرسشها
منابع
فصل هشتم: الکساندر س. نیل و پداگوژی آزادساز
چکیده
1ـ8 زیستنامه نیل
1ـ1ـ8 تأثیر نیل و ظهور پداگوژی آزادساز
2ـ8 نیل و آموزش
1ـ2ـ8 نقد اجتماعی و روانکاوی
نتیجهگیری
پرسشها
منابع
فصل نهم: پداگوژی فرینه
چکیده
مقدمه
1ـ9 برخی عوامل تاریخی و زیستنامهای
2ـ9 اهداف رویکرد فرینه
1ـ2ـ9 ابراز نمودن و ارتباط برقرار کردن
2ـ2ـ9 تعاون و همیاری
3ـ2ـ9 یادگیری
4ـ2ـ9 انفرادی کردن یادگیری
5ـ2ـ9 خودسازماندهی
6ـ2ـ9 خودمدیریتی
7ـ2ـ9 ارزیابی
3ـ9 پداگوژی فرینه امروز
نتیجهگیری
پرسشها
منابع
فصل دهم: کارل راجرز و پداگوژی باز
چکیده
مقدمه
1ـ10 یادداشتهای زیستنامهای
1ـ1ـ10 خانواده
2ـ1ـ10 تحصیلات
3ـ1ـ10 زندگی حرفهای
2ـ10 تأثیرات راجرز
3ـ10 راجرز و روانشناسی امریکایی
4ـ10 پایههای اندیشه راجرز: رواندرمانی و تدریس
1ـ4ـ10 بینش نسبت به انسان
2ـ4ـ10 رواندرمانی
3ـ4ـ10 پداگوژی
5ـ10 نمونههایی از کاربرد پداگوژی راجرز
1ـ5ـ10 الگوی «ارگانیک» فعالیت آموزشی
2ـ5ـ10 اجزاء تشکیلدهنده پداگوژی باز
نتیجهگیری
پرسشها
منابع
فصل یازدهم: پداگوژی پائولو فریره یا آموزش به عنوان عمل سیاسی
چکیده
مقدمه
1ـ11 پائولو فریره: زندگی و آثار
2ـ11 اندیشه فریره: میان مارکس و مسیح
1ـ2ـ11 آموزش و سیاست: پداگوژی آزادسازی از طریق آگاهسازی
3ـ11 روش آموزشی فریره (در عمل)
1ـ3ـ11 سوادآموزی در عمل
نتیجهگیری
پرسشها
منابع
فصل دوازدهم: جایگاه فناوریهای اطلاعات و ارتباطات در پداگوژی
چکیده
مقدمه
1ـ12 رایانه: اختراع هزاره برای علم و هنر یاددهییادگیری؟
2ـ12 اینترنت: تولد یک دهکده جهانی
3ـ12 دشواری نفوذ فناوریهای اطلاعات و ارتباطات در عمل یاددهییادگیری
4ـ12 تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر پداگوژی: تولد یک پارادایم نوین
نتیجهگیری
پرسشها
منابع
بخش سوم: روانشناسیهای علمی و پداگوژی
فصل سیزدهم: طرح خلق علم آموزش در قرن بیستم
چکیده
مقدمه
1ـ13 آموزش به مثابه هنر و معلم به مثابه هنرمند
2ـ13 اندیشه علم آموزش: مبناها و پایهها
3ـ13 روانشناسی علمی: مفرد و جمع
پرسشها
منابع
فصل چهاردهم: رفتارگرایی و رویکرد علمی به تدریس
چکیده
مقدمه
1ـ14 نگاهی به رفتارگرایی
2ـ14 ریشههای رفتارگرایی
1ـ2ـ14 تأثیرهای تجربیگرایی و تداعیگرایی
2ـ2ـ14 تأثیرهای فیزیولوژی عصب و روانشناسی عصب
3ـ2ـ14 رفتارگرایی واتسون: میراث و جدایی
4ـ2ـ14 اسکینر و شرطی کردن کارکردی
3ـ14 سهم رفتارگرایی در یاددهی یادگیری در زمینه تحصیلی
1ـ3ـ14 انتقاد از پداگوژی به ارث رسیده از سنت
2ـ3ـ14 انفرادی کردن تدریس
4ـ14 نقد و طرد رفتارگرایی
1ـ4ـ14 انتقادها از درون رفتارگرایی
2ـ4ـ14 انتقادهای علوم شناختیها
3ـ4ـ14 انتقادهای روانشناسی ژنتیک و باورشناسی
نتیجهگیری
پرسشها
منابع
فصل پانزدهم: شناختگرایی و الزامات آن در پداگوژی
چکیده
مقدمه
1ـ15 تاریخچه مختصر
2ـ15 الگوی رابرت گانیه
1ـ2ـ15 حافظة بلندمدت
2ـ2ـ15 حافظه کاری یا حافظه کوتاهمدت
3ـ2ـ15 بازنمایی
3ـ15 مرحله دریافت
4ـ15 مرحله نگهداری
5ـ15 مرحله انتقال
6ـ15 توسعه فراشناخت
نتیجهگیری
پرسشها
منابع
فصل شانزدهم: ژان پیاژه و سازاگرایی در آموزش
چکیده
مقدمه
1ـ16 ژان پیاژه (1896ـ1980)
2ـ16 دیدگاه معرفتشناختی پیاژه
1ـ2ـ16 پیاژه وارث دکارت و کانت
2ـ2ـ16 شناخت: یک فرایند سازگارسازی و تکوینی
3ـ2ـ16 تکوین شناخت: دو سطح بزرگ
3ـ16 مکتب روانشناسی پیاژه
1ـ3ـ16 هوش: ابزارهای در حال ساخته شدن و نه عنصر مادرزادی
2ـ3ـ16 عوامل اصلی و فرایندهای مؤثر در رشد هوش
3ـ3ـ16 دستیابی به شناخت و شکلگیری تفکر
4ـ16 تفکر آموزشی پیاژه
1ـ4ـ16 تأثیرآموزش بر توسعه فکری و اخلاقی
2ـ4ـ16 نقش تعاملهای اجتماعی در رشد (توسعه)
3ـ4ـ16 روابط میان یادگیری و توسعه (رشد)
5ـ16 بازتابهای سازاگرایی پیاژه بر علم و هنر یاددهی یادگیری و محتوای آموزشی
1ـ5ـ16 یادگیری: یک فعالیت معناسازی
2ـ5ـ16 مقام «خطا» و نقش شناختهای پیشین
3ـ5ـ16 سازگارسازی رویکردهای تدریس با ماهیت دانش
پرسشها
منابع
فصل هفدهم: لِو ویگوتسکی و سازاگرایی اجتماعی در آموزش
چکیده
1ـ17 لو ویگوتسکی (1896ـ1934)
2ـ17 دیدگاه تاریخی فرهنگی ویگوتسکی
1ـ2ـ17 ویگوتسکی وارث اسپینوزا، هگل و مارکس و انگِلس
2ـ2ـ17 روش ژنتیک و ابزاری
3ـ2ـ17 مبنا و ماهیت اجتماعی کارکردهای روانی برتر (پیشرفته)
3ـ17 روانشناسی ویگوتسکی
1ـ3ـ17 اندیشه (فکر): در فصل مشترک حیطههای فردی و اجتماعی
2ـ3ـ17 نقش مرکزی میانجیگری علایم در توسعه فکر
3ـ3ـ17 اکتساب زبان و توسعه اندیشه
4ـ17 تفکر آموزشی ویگوتسکی
1ـ4ـ17 آثار آموزش بر شکلگیری اندیشه: مفهوم «منطقه نزدیک توسعه»
2ـ4ـ17 روابط میان یادگیری و توسعه
3ـ4ـ17 گذار از مفاهیم خودجوش به مقولات علمی
5 ـ17 تأثیر سازاگرایی اجتماعی ویگوتسکی بر علم و هنر یاددهی یادگیری و محتوای تدریس
1ـ5ـ17 یادگیری، غوطهور شدن در فرهنگ
2ـ5ـ17 جایگاه ابزار فرهنگی: مفهوم فرد افزوده
3ـ5ـ17 میانجیگری اجتماعی و توسعه آگاهی: مفهوم فراشناخت
6ـ17 ترکیب و مقایسه: سازاگرایی و سازاگرایی اجتماعی در آموزش
1ـ6ـ17 پیاژه و ویگوتسکی: مکمل به جای تقابل
2ـ6ـ17 تفاوتهای دو دیدگاه
3ـ6ـ17 مؤلفههای همگرا و مکمل
4ـ6ـ17 سازاگرایی امروز
5ـ6ـ17 سازاگرایی و اصلاح برنامههای درسی: قوتها و امکانات
پرسشها
منابع
نتیجهگیری: پداگوژی در قرن بیستویکم
پیشگامان پداگوژی
پداگوژی سنتی
پداگوژی نوین
پداگوژی آینده
موقعیت آموزشی
دانش رشتهای
دانش برنامه درسی
دانش حاصل از تجربه
دانش عمل پداگوژیک
دانش فرهنگ حرفهای
دانش فرهنگ عمومی
دانش سنت پداگوژیک
داوری معلم
منابع
واژهنامه فرانسه فارسی
واژهنامه فارسی فرانسه
نمایه اعلام
نمایه موضوعی