تاریخ مطالعات زبان‌ شناسان مسلمان

موضوعات این کتاب به گونه ای انتخاب شده اند که امکان مقایسه میان سنت اسلامی ـ عربی و سنت رایج غربی را فراهم می سازند. آراء مربوط به خاستگاه زبان، ارتباط زبان و تفکر در رویکرد فارابی، ارتباط زبان و منطق و تولد معنی شناسی در نظریه زبان شناسی از جمله این موضوعات است. شروع تفکر زبان شناختی در دنیای اسلام در قالب تفسیرهای اولیه قرآن، نقش الخلیل و فیروزآبادی در پیشرفت فرهنگ نگاری، سیبویه و اولین تحلیل جامع و علمی ساختار زبان در الکتاب و تلاش زجاجی برای ارائه یکی از بی نظیرترین فرانظریه های زبان شناسی، بخشهای ویژه این کتاب هستند. این کتاب، اگرچه نه عامدانه، نقش برجسته دانشمندان ایرانی را در شکوفایی سنت زبان شناسی عربی نشان می دهد.

فهرست این کتاب بصورت زیر است:
یادداشت مترجم
مقدمه
فصل اول: زبان شناسی و علم تفسیر: مقاتل و تفسیر قرآن
فصل دوم: الخلیل و واژگان عربی
فصل سوم: سیبویه و آغاز دستور عربی
فصل چهارم: مناظره بین منطق و دستور (نحو)
فصل پنجم: تکوین نظریة زبانی: الزّجاجی و تبیین زبان شناختی
فصل ششم: ارتباط بین زبان و تفکر: فارابی و زبان
فصل هفتم: اخوان الصفا و نظریة صدا و معنا
فصل هشتم: خاستگاه زبان: ابن جنّی و دو دیدگاه
فصل نهم: رویکردی جدید در معناشناسی زبان: جرجانی و سکّاکی در موضوع معنا
وضع زبان » فصل دهم: ویژگی قراردادی زبان: علم
فصل یازدهم: ابن مضاء و گمان شکنی دستوریان
فصل دوازدهم: ابن خلدون و تاریخ زبان عربی
فصل سیزدهم: انگارة زبان عربی و دیگر زبانها: توصیف ترکی و عبری
منابعی برای مطالعة بیشتر
منابع