واژه‌ شناسی زبان روسی

واژه، محور اصلی در بررسی علم واژه شناسی به شمار می آید. واژه به منزله هسته اصلیِ درس واژه شناسی در علومِ دیگرِ زبان شناسی مثل آواشناسی، صرف، نحو و واژه سازی نیز  بررسی می شود. در واژه شناسی «کلمات» به مثابه واحدهایی از زبان، برای نام گذاری اشیاء و مفاهیم مختلف از دیدگاه معناشناسی و ارتباطی که با هم برقرار می کنند، بررسی می شوند. در این کتاب سعی شده است، ضمن ارائه دیدگاه و مشاهدات مؤلف با در نظر گرفتن جنبه های مقایسه ای موضوع با زبان فارسی از نظریات دانشمندان روس استفاده شود. به هنگام بررسی کلمات در بخشهایی که مربوط به مبدأ پیدایش کلمه، ریشه شناسی یا فرهنگ ریشه شناسی و لغات خارجی بوده سعی شده است بیشتر به لغاتی پرداخته شود که یا در ارتباط با زبان فارسی هستند یا به شکلی برای خواننده فارس زبان مفهوم و ملموس اند.

فهرست این کتاب بصورت زیر است:
پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: معنای لغوی و انواع آن و معنای دستوری کلمات روسی
انگیزش درونی کلمه
معنای اصلی و فرعی
معنای آزاد و غیر آزاد
معنای مستقیم و معنای مجازی
استعاره
مجاز مرسل
مجاز جزء به کل
کلمات پرمعنا
هم نامها
دلایل پدید آمدن هم نامها
قرض گیری از زبان خارجی
استفاده از ابزارهای موجود در روسی
نتیجة تغییر آوایی کلمات
یکی بودن کوته نوشته با کلمه
فصل دوم: روابط معنایی بین کلمات
کلمات مترادف
مترادفهای مطلق (یا کامل)
مترادفهای معنایی
مترادفهای سبکی
مترادفهای عاطفی- القایی
مترادفهای متنی
تابو و اوفمیزم
تبدیل
کلمات متضاد
ساختار متضادها
کلمات متشابه
بازی با کلمات
فصل سوم: واژگان روسی معاصر از نظر پیدایش
واژگان ذاتاً روسی
کلمات هندواروپایی
واژگان اسلاوی مشترک
واژگان اسلاوی شرقی
واژگان روسی
وام واژه ها
وام واژه های برگشتی
از بین رفتن انگیزش درونی کلمات قرضی
کلمات اسلاوی باستان در نظام واژگانی روسی
کلمات خارجی در واژگان روسی
خالص سازی واژگان از کلمات بیگانه
گرته برداری
گرته برداری واژگانی
گرته برداری معنایی
گرته برداری ناقص
واژگان غیر بومی
واژگان غیر خودی
واژگان بین المللی
فصل چهارم: واژگان روسی معاصر از نظر کارایی و عدم کارایی
واژگان منسوخ
کلمات منسوخِ واژگانی
کلمات منسوخِ معنایی
کلمات منسوخِ آوایی
کلمات منسوخِ واژه ساختی
کلمات منسوخِ صرفی
واژگان تاریخی
نو واژه ها
نو واژه های زبانی
نو واژه های واژگانی
نو واژه های معنایی
نو واژه های سبکی – شخصی
فصل پنجم: واژگان پر مصرف و ک ممصرف روسی معاصر
گویشها
گویشهای واژگانی
گویشهای واژگانی – معنایی
گویشهای قوم شناختی
گویشهای آواشناختی
اصطلاحات علمی و حرفه ای
ژارگون (زبان مخصوص)
فصل ششم: واژگان روسی معاصر از نظر سبک
واژگان همگانی (واژگان سبک خنثی)
واژگان سبک محاوره ای
واژگان سبک کتابی
فصل هفتم: اصطلاحات و تعبیرات
اصطلاحات تعبیری
اصطلاحات یکپارچه/استعاری
اصطلاحات ترکیبی
اصطلاحات عبارتی/جمله گونه
فصل هشتم: ریشه شناسی واژگان
اصل قوانین آواشناختی
جنبة واژه ساختی ریشه شناسی
جنبة معناشناسی ریشه شناسی
ریشه شناسی عامیانه
فصل نهم: واژگان نویسی
فرهنگهای تشریحی
فرهنگهای اصطلاحات زبان شناسی
فرهنگهای کلمات هم نام
فرهنگهای کلمات مترادف
فرهنگهای کلمات متضاد
فرهنگهای کلمات متشابه
فرهنگهای ترکیب پذیری کلمات
فرهنگهای معکوس
فرهنگهای دستوری
فرهنگهای بسامد نویسی
فرهنگهای درست نویسی
فرهنگهای تلفظ کلمات
فرهنگ واژه سازی
فرهنگ تکواژها
فرهنگهای کلمات اختصاری
فرهنگهای نامها
فرهنگهای زبان نویسندگان
فرهنگهای ریشه شناسی
فرهنگهای کلمات خارجی
فرهنگهای کلمات ژارگون
فرهنگهای گویشهای روسی
فرهنگهای نو واژه ها
فرهنگهای اصطلاحات و تعبیرات
منابع
واژه نامه روسی- فارسی
واژه نامه فارسی- روسی