اصول فن ترجمه – فرانسه به فارسی

در عصر کنونی، که عصر تبادل اطلاعات است و فرهنگ و دانش بشری روز به روز گسترش بیشتری می‌یابد، بیش از هر زمان دیگر به مترجمان کارامد و زبده نیازمندیم؛ زیرا اگر در انتقال فرهنگ و هنر و دستاوردهای جدید علمی و فنی دیگر کشورها، که جز از طریق ترجمه میسر نیست، لحظه‌ای غفلت کنیم از قافلة پیشرفت و تمدن عقب خواهیم ماند و جبران این عقب‌ماندگی بسیار دشوار خواهد بود. تقریباً، در همة کشورهای توسعه‌یافته، تربیت مترجم مسئله‌ای جدی و اساسی تلقی می‌شود و برای نیل به این هدف، دهها دانشگاه و مؤسسة تخصصی با امکانات مکفی و بهره‌مندی از استادان مجرب مشغول فعالیت‌اند.در کشور ما نیز هم‌اینک رشتة مترجمی در چند دانشگاه وجود دارد، اما تربیت مترجم گاهی آن‌گونه که باید جدی گرفته نمی‌شود. یکی از موانع اصلی در ایـن راه، شایـد وجود این عقیـده باشد که آمـوزش تـرجمـه ـ بـه‌ویـژه هنگامـی کـه موضوع ترجمة متون ادبی مطرح است ـ در کلاس درس امکان‌پذیر نیست؛ یا اینکه ترجمه نوعی هنر است و مترجم باید همانند هنرمندان از استعداد و نبوغ خدادادی بهره‌مند باشد. اما آیا چون بیشتر مترجمان سرشناس (هر کدام با توجه به مقتضیات زمانة خویش) ترجمه را به مرور ایام، خارج از کلاس درس و از طریق آزمون و خطا و کسب تجربه به صورت تفننی فراگرفته‌اند، باید به این عقیده دامن زد که تربیت مترجم در محیط دانشگاهی خیالی واهی بیش نیست؟

فهرست این کتاب بصورت زیر است:
پیشگفتار
فصل اول: مراحل ابتدایی ترجمه
مرحله دریافت (compréhension)
مرحله تولید (production)
فصل دوم: روشهای ترجمه
ترجمة تحتاللفظی
وامگیری
گرتهبرداری
تغییر صورت
جابجایی برخی از عناصر جمله
تغییر محل متمم در جمله
تغییر نقش فاعلی به نقشهای دیگر در ترجمه
تغییر صورت جمله از مثبت به منفی و برعکس
تغییر صورت صفات
تغییر صورت ضمایر
تغییر صورت قید به جمله و برعکس
تغییر صورت فعل از حالت کارپذیر (مجهول) به کارگزار (معلوم)
تغییر صورت وجوه و زمانهای فعل
تغییر صورت در شیوه‌های بیان غیرمستقیم
تغییر بیان
معادلیابی
ترجمة عبارتهای کلیشه‌ای در نامه‌های اداری
ترجمة اصطلاحات و امثال و تعبیرات
همانندسازی
فصل سوم: رعایت سبک (style)
رعایت سبک در ترجمة آثار منثور
رعایت سبک در ترجمۀ آثار منظوم
فصل چهارم: حذف و اضافه در ترجمه
الف) حذف
حذف یک کلمه غیر ضروری یا تکراری
حذف چند کلمه یا یک عبارت
ب) افزایش در ترجمه
افزودن یک یا چند کلمه غیر مترادف
افزودن یک کلمه یا عبارت مترادف
افزودن فعل به جمله‌های بدون فعل
فصل پنجم: ترجمة اسامی خاص
فصل ششم: ترجمة حروف اضافه
فصل هفتم: ضرورت بازآفرینیِ ترجمه
الف) بازنگری (توسط خود مترجم)
1. ترجمة ناشیانه در دورة کمتجربگی
2. کهنه شدن زبان ترجمه یا بی‌اعتنایی به سبک نویسنده
ب) ترجمة دوباره (توسط مترجم یا مترجمان دیگر)
فصل هشتم: نقد ترجمه
1. اجتناب از ترجمۀ تحت‌اللفظی
2. اجتناب از ترجمه اشتباه
3. رعایت امانت در ترجمه
4. معادل‌یابی مناسب برای برخی از واژگان
5. معادل‌یابی مناسب برای برخی از عبارات و اصطلاحات
6. اعمال سلیقه در ترجمه
7. رعایت زبان محاوره در نقل قول
8. آوردن توضیحات ضروری در پاورقی
اشتباهات رایج در ترجمه
ترجمة اشتباه اعداد و ارقام
ترجمة اشتباه جهتها
ترجمة اشتباه اسامی و صفتها
ترجمة اشتباه زمان فعل
ترجمة اشتباه مفهوم فعل
فصل نهم: دربارة ترجمة شفاهی
1. ترجمة شفاهی همزمان
2. ترجمة شفاهی پیاپی
زبانهای کاری در ترجمة کنفرانس
ضمایم
کتابنامه