مدیریت منابع انسانی

مقصود از مدیریت منابع انسانی سیاستها و اقدامات مورد نیاز برای اجرای بخشی از وظیفه مدیریت است که با جنبه هایی از فعالیت کارکنان بستگی دارد، به ویژه برای کارمندیابی، آموزش دادن به کارکنان ، ارزیابی عملکرد، دادن پاداش و ایجاد محیطی سالم و منصفانه برای کارکنان سازمان. مدیریت امور کارکنان حوزه ای است که به اندازه کل حوزه مدیریت، قدمت دارد اما به طور طبیعی دستخوش تغییر و تکامل شده است. نقطه عطف این تغییر و تکامل جایی است که به جای مدیریت کارکنان، مدیریت منابع انسانی مطرح می شود. مدیریت منابع انسانی علاوه بر دارا بودن مبانی و مفاهیم مدیریت کارکنان، رویکردهای کلی تر و جدید تری را در مدیریت نیروی انسانی در نظر می گیرد. در این کتاب در دوازده فصل به این موضوعات پرداخته شده است. در پایان هر فصل سؤالاتی برای خودآزمایی و منابع فصل درج شده است. به علاوه کتاب برخوردار از جدول و نمودار و بخش پایانی کتاب شامل منابع لاتین است.

فهرست این کتاب بصورت زیر است:
فصل اول: ماهیت مدیریت منابع انسانی
عوامل مهم در گسترش نقش مدیریت منابع انسانی
وظایف مدیریت منابع انسانی
راههای اثربخشی بیشتر مدیریت منابع انسانی
نقش مدیریت منابع انسانی در سودبخشی سازمان
منابع
فصل دوم: تاریخچه پیدایش مدیریت منابع انسانی
انقلاب صنعتی
نهضت کارگری
نهضت مدیریت علمی
روان شناسی صنعتی
متخصصان امور نیروی انسانی
مکتب روابط انسانی
سؤالات
منابع
فصل سوم: تجزیه وتحلیل شغل
مراحل تجزیه وتحلیل شغل
روشهای تجزیه وتحلیل شغل
1- مشاهده مستـقیم
2- مصاحبه
نکات مهم در مصاحبه
مزایا و معایب مصاحبه
3- پرسشنامه
نکات مهم در طراحی پرسشنامه
مزایا و معایب پرسشنامه
4- مصاحبه گروهی
5- نشست متخصصان
6- ثبت وقایع
7- پرسشنامه تجزیه وتحلیل سِمَت
کدام روش بهتر است؟
تنظیم شرح شغل و شرایط احراز شغل
1- تنظیم شرح شغل(24)
2- تنظیم شرایط احراز شغل
کاربرد تجزیه وتحلیل شغل
تجزیه وتحلیل شغل بر عهده کیست؟
مشکلات تجزیه وتحلیل شغل
طراحی شغل
1- روش مدیریت علمی
2- روش انگیزشی
3- روش سیستمی
4- روش مبتنی بر ویژگیهای عامل انسانی
سؤالات
منابع
فصل چهارم: فرایند برنامه ریزی نیروی انسانی
مراحل برنامه ریزی نیروی انسانی
مرحله اول: تعیین موجودی نیروی انسانی
الف) تهیه فهرست موجودی مهارتها
ب) سیستم اطلاعاتی منابع انسانی (HRIS)
طراحی سیستم اطلاعاتی منابع انسانی
ج) طرح جانشینی
مرحله دوم: بررسی اهداف آتی سازمان
مرحله سوم: برآورد نیروی انسانی مورد نیاز (تقاضا برای نیرو)
روشهای برآورد نیروی انسانی مورد نیاز
مرحله چهارم: برآورد عرضه نیروی انسانی
1- برآورد عرضه نیرو از منابع داخلی
مقایسه روشهای برآورد عرضه و تقاضا برای نیرو
2- برآورد عرضه نیرو از منابع خارجی
مرحله پنجم: مقایسه عرضه و تقاضا
سؤالات
منابع
فصل پنجم: فرایند کارمندیابی
میزان کارمندیابی
عوامل مؤثر در کارمندیابی
الف) عوامل محیطی
ب) عوامل سازمانی
مراحل کارمندیابی
منابع کارمندیابی
الف) منابع داخلی
اعلان شغل
ب) منابع خارجی
آگهی
مؤسسات کاریابی
انواع مؤسسات کاریابی
مراکز آموزشی
معرفی و توصیه اعضا
مراجعه مستقیم
ارزیابی اثربخشی روشهای کارمندیابی
کارمندیابی وظیفه کیست؟
سؤالات
منابع
فصل ششم: فرایند انتخاب
بی ارتباطی برخی عوامل با شغل(3)
جنسیت
اصل و نسب
تجرد و تأهل
نـقص عضو
مذهب
نژاد
سن
وضعیت جسمی
گذشته فرد
تجربه و سابـقه کار
تحصیلات
مراحل مختلف فرایند انتخاب
1- مصاحبه مقدماتی (غربال اولیه)
2- تکمیل فرم درخواست کار
فرم درخواست کار ضریب دار
3- برگزاری آزمونهای استخدامی
شبیه سازی
خط شناسی
دروغ سنجی
4- مصاحبه جامع (تخصصی)
روش مصاحبه
کاستیهای مصاحبه
پیشنهادهایی برای اثربخشی مصاحبه
چند توصیه به مصاحبه شونده
5- بررسی سوابق متقاضی
6- معاینه پزشکی
7- تصمیم گیری نهایی
طریقه دیگر انتخاب: ارزیابی جامع
عوامل مؤثر در پیش بینی صحیح عملکرد فرد در شغل
پایایی
روایی
روایی محتوا
روایی پیش بینی
روایی موازی
ضریب همبستگی
نمودار انتظارات
حد نصاب
روایی متغیر
حفظ کارکنان
سؤالات
منابع
فصل هفتم: فرایند اجتماعی کردن
معارفه مقدماتی
فرهنگ سازمان
چرا اجتماعی کردن مهم است؟
مراحل فرایند اجتماعی کردن
مرحله اول: قبل از ورود به سازمان
مرحله دوم: رویارویی فرد با سازمان
مرحله سوم: تحول و دگرگونی فرد
نکاتی که باید در هنگام طراحی برنامه اجتماعی کردن فرد در نظر داشت
سؤالات
منابع
فصل هشتم: فرایند آموزش کارکنان
مزایای آموزش
مسئولیت طراحی و اجرای برنامه های آموزشی به عهده کیست؟
تعیین نیازهای آموزشی
نظریه های یادگیری
به مرحله عمل درآوردن آموخته ها
مراحل مختلف فرایند آموزش
1- تشخیص نیازهای آموزشی
2- تعیین اهداف آموزشی
3- انتخاب روش آموزش
گروه اول: روشهایی که منظور از آنها دادن اطلاعات است
گروه دوم: روشهای شبیه سازی
گروه سوم: روشهای ضمن خدمت
نکات مهم در طراحی دوره های آموزشی
اجرای دوره های آموزش ضمن خدمت
روشهای آموزش ضمن خدمت
4- برنامه ریزی برای برگزاری دوره آموزشی
5- ارزیابی دوره آموزشی
آموزش سیستمی
روشهای تغییر سیستم کار
نظریه مداخله
پژوهش کنشی
● توسعه سازمان
1- محو رفتار فعلی فرد
2- ایجاد تغییرات رفتاری مطلوب در فرد
3- تثبیت رفتار مطلوب در فرد
سؤالات
منابع
فصل نهم: ارزیابی عملکرد
کاربردهای ارزیابی عملکرد
برنامه ریزی نیروی انسانی
کارمندیابی و انتخاب
تعیین روایی آزمونهای استخدامی
آموزش و تربیت کارکنان
تعیین مسیر شغلی
حقوق و مزایا
شناخت استعدادهای بالقوه کارکنان
عوامل مؤثر بر ارزیابی
شاخصهای ارزیابی
مراحل ارزیابی
نکات مهم در طراحی سیستم ارزیابی
عوامل مؤثر در تعیین نوع سیستم ارزیابی
انواع ارزیابی
ارزیابی سرپرست مستقیم
ارزیابی رئیس به وسیله مرئوس
ارزیابی همقطاران از عملکرد یکدیگر
ارزیابی گروهی
ارزیابی از طریق خودسنجی
زمان بندی ارزیابی
روشهای ارزیابی
روش مقیاسی
عامل سنجی
روش ثبت وقایع حساس
روش توصیفی
روش قیاسی
روش درجه بندی
توزیع اجباری
انتخاب اجباری
روش مقیاسی رفتاری(45) (BARS)
ارزیابی براساس مدیریت بر مبنای هدف(51)
مشکلات ارزیابی عملکرد
عینیت نداشتن
تعمیم
سخت گیری، تساهل یا محافظه کاری
تازگی
مقابله
محاکمه به جای ارزیابی
تعصبات شخصی ارزیاب
ویژگیهای سیستم ارزیابی کارآمد
مصاحبه پایانی
سؤالات
منابع
فصل دهم: سیستم پاداش
انواع پاداش
پاداشهای درونی
پاداشهای بیرونی
مبانی اعطای پاداش
1- عضویت در سازمان
2- حضور در سازمان
3- عملکرد
4- ارشدیت
5- تخصص
6- دشواری کار
7- قضاوت و تصمیم گیری
ویژگیهای سیستم پاداش مؤثر
اهمیت
انعطاف
فراوانی (دفعات)
آشکاری
توزیع منصفانه
هزینه مناسب
طرحهای جدید اعطای پاداش
پرداخت یکجا
سلف سرویس
سؤالات
منابع
فصل یازدهم: مدیریت حقوق و دستمزد
ویژگیهای سیستم حقوق و دستمزد
طراحی سیستم حقوق و دستمزد به عهده کیست؟
مراحل مختلف طراحی سیستم حقوق و دستمزد
1- تجزیه وتحلیل شغل
2- شرح شغل
3- ارزشیابی شغل
روشهای ارزشیابی
الف) روش امتیازی
ب) روش مقایسه عوامل
ج) روش طبقه بندی مشاغل
د) روش رتبه بندی مشاغل
4- بررسی نرخ حقوق و دستمزدهای متداول در صنعت
5- تعیین نرخ پرداخت
6- تعدیل و ترمیم سیستم پرداخت
7- ارزیابی تفاضلی حقوق و دستمزد
8- بررسی قوانین و مقررات درون سازمانی
ارشدیت یا شایستگی؟
9- بررسی قوانین و مقررات دولتی حاکم بر پرداخت
10- تعیین حقوق پایه
ارزشیابی (قیمت گذاری) مشاغل مدیریتی و حرفه ای
پرداخت به مشاغل مدیریتی
پرداخت به مشاغل حرفه ای
سؤالات
منابع
فصل دوازدهم: انضباط: اصلاح رفتار نامطلوب کارکنان
تعریف انضباط
تغییر رفتار
1- تقویت مثبت
2- تقویت منفی
3- خاموشی
4- تنبیه
فرایند انضباط
انواع تخلفات
تأخیر و غیبت
رفتار نامعقول کارمند در داخل سازمان
تقلب و نادرستی
رفتار نامعقول کارمند در خارج از سازمان
بررسی و ارزیابی تخلفات
اعمال مجازات
اثربخشی مجازات
کوتاهی در مجازات
ویژگیهای سیستم انضباطی مؤثر
انضباط مثبت (انضباط بی مجازات)
مرحله اول
مرحله دوم
مرحله سوم
انواع اقدامات انضباطی
تذکر شفاهی
اخطار کتبی
انفصال موقت (تعلیق)
تقلیل گروه (تنزل مقام)
کسر حقوق و مزایا
اخراج
سؤالات
منابع
منابع و مآخذ