آشنایی با اطلاعات و ارتباطات

اطلاعات و ارتباطات اصطلاحاتی هستند که در جامعه امروزی فراگیر شده اند و به قدری با آن مواجه می شویم که معمولاً به مفهوم و تعریف آن نمی اندیشیم؛ اما مفهوم این دو اصطلاح، به ویژه اطلاعات، در رشته های مختلف به شیوه های متفاوتی تبیین شده است. از دهه 1940 به بعد، نظریه های متفاوتی در حوزه اطلاعات و ارتباطات ظهور کرده که گاه در ماهیت و اهداف، تفاوتهای زیادی با هم دارند. انقلاب اطلاعاتی که در قرن بیستم آغاز شد و به تدریج سرعت گرفت جامعه صنعتی را به «جامعه اطلاعاتی» تبدیل کرده است. در جامعه اطلاعاتی ابعاد زمانی و مکانی کم رنگ و تعاملات انسانی بیش از پیش تقویت می شود. در این کتاب موضوعاتی از قبیل تأثیر اطلاعات بر جوامع، اقتصاد اطلاعات، اخلاق اطلاعات، خط مشیهای اطلاع رسانی، شبکه های اجتماعی و آینده اطلاعات و ارتباطات بررسی و تحلیل شده است.

فهرست این کتاب بصورت زیر است:
پیشگفتار
فصل اول: مفاهیم بنیادی اطلاعات و ارتباطات
نمادها و دادهها
اطلاعات: مفاهیم و تعاریف
ویژگیهای اطلاعات
مفهوم دانش و انواع آن
رابطه داده، اطلاعات و دانش
مفهوم ارتباط
انواع ارتباط
کانالهای ارتباطی
ارتباطات و انتقال اطلاعات
ارتباط علمی
خلاصه
پرسشها
منابع
فصل دوم: نظریه‌های اطلاعات و ارتباطات
اطلاعات به عنوان فراگرد
الگوی انتقال اطلاعات ویکری
الگوی ارتباطی لاسول
نظریه اطلاعات شانون
نظریه سیبرنتیکی اطلاعات
نظریه معناشناختی اطلاعات
الگوی ارتباطی برلو
خلاصه
پرسشها
منابع
فصل سوم: تأثیر اطلاعات بر ساختارهای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه
تأثیر اطلاعات بر فرهنگ
تأثیر اطلاعات بر سیاست و دولت
تأثیر اطلاعات بر اشتغال
تأثیر اطلاعات بر اقتصاد
خلاصه
پرسشها
منابع
فصل چهارم: اقتصاد اطلاعات
انواع کالا
اطلاعات به عنوان کالای اقتصادی
هزینه، قیمت و ارزش اطلاعات
نقش دولتها در اقتصاد اطلاعات
نقش دولت در توسعه اطلاعات
نقش دولت در تساوی دسترسی به اطلاعات
خلاصه
پرسشها
منابع
فصل پنجم: جامعه اطلاعاتی و زیرساختهای آن
مفهوم جامعه اطلاعاتی
ویژگیهای جامعه اطلاعاتی
زیرساختهای جامعه اطلاعاتی
فرصتها و تهدیدهای جامعه اطلاعاتی
الف) تهدیدهای ناشی از جامعه اطلاعاتی
ب) فرصتهای ناشی از جامعه اطلاعاتی
تأثیر شبکههای اطلاعاتی و ارتباطی بر جامعه
آینده جامعه اطلاعاتی
خلاصه
پرسشها
منابع
فصل ششم: اخلاق اطلاعات
مالکیت مادی و معنوی
حق تکثیر در ایران
مالکیت فکری در عصر رقومی
استفاده منصفانه از اطلاعات
سانسور و آزادی اطلاعات
محرمانگی اطلاعات و ارتباطات
دسترسی عادلانه به اطلاعات و سواد اطلاعاتی
غنی اطلاعاتی و فقیر اطلاعاتی
راهکارهای مقابله با شکاف رقومی در جامعه
خلاصه
پرسشها
منابع
فصل هفتم: خط‌مشیهای اطلاع ‏رسانی
تاریخچه وضع مقررات در زمینه اطلاعات و ارتباطات
کنترل اطلاعات و نهادهای کنترلکننده
کنترل اطلاعات و ارتباطات به وسیله دولتها
سازمانهای ملی و بین المللی در زمینه خط مشی های اطلاع رسانی
اتحادیه جهانی پست (یوپییو)
اتحادیه بینالمللی مخابرات (آیتییو)
فدراسیون بین المللی انجمنها و مؤسسات کتابداری (ایفلا)
شورای بین المللی علوم (آیسیاسیو)
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)
سازمان بین المللی استاندارد (ایزو)
سازمان جهانی مالکیت فکری (ویپو)
سازمان تجارت جهانی
شرکت اختصاص اسامی و شماره های اینترنت
مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
خلاصه
پرسشها
منابع
فصل هشتم: جایگاه و پیامدهای شبکه‌های اجتماعی در ارتباطات
مفهوم شبکه اجتماعی
پیدایش و تحولات شبکههای اجتماعی
شبکههای اجتماعی در ایران
ساختار شبکه اجتماعی
پیامدهای مثبت شبکه های اجتماعی
پیامدهای منفی شبکه های اجتماعی
خلاصه
پرسشها
منابع
فصل نهم: آینده اطلاعات و ارتباطات در عصر رقومی
بررسی تحولات گذشته و حال
جامعه و اطلاعات در آینده
خلاصه
پرسشها
منابع
واژه نامه
نمایه