جنگ ایران و عراق – موضوعات و مسائل

جنگ ایران و عراق به دلیل اهداف، ماهیت و پیامدهای سیاسی، اجتماعی و نظامی آن، یکی از مهم ترین رخدادهای تاریخ صد سال اخیر ایران است که نتایج تعیین کننده ای را به همراه داشته و خواهد داشت. کتاب حاضر به منظور تدریس جنگ ایران و عراق، با اهتمام به بررسی موضوعات و مسائل اساسی جنگ ایران و عراق به روش تاریخی ـ تحلیلی تألیف شده است. امید است تدریس جنگ ایران و عراق در محیط علمی ـ آموزشی دانشگاه، ابعاد و پیچیدگیهای این حادثه بزرگ تاریخی و سرنوشت ساز را برای نسل جوان و فرهیخته کشور، روشن و آشکار سازد.

فهرست این کتاب بصورت زیر است:
سخن پژوهشگاه
پیشگفتار
فصل اول: پیش درآمدی بر روش شناسی مطالعه جنگ ایران و عراق
چکیده
پرسشها
فصل دوم: رهیافت نظری، پیوستگی جنگ با سیاست
قبل از جنگ
در حین جنگ
پایان دادن به جنگ
پس از جنگ
چکیده
پرسشها
فصل سوم: روند شکل گیری جنگ
مناقشات سیاسی­تاریخی ایران و عراق
تأثیر پیروزی انقلاب بر مناسبات دو کشور
اقدامات خصومت آمیز عراق
تصرف سفارت امریکا و تأخیر در حمله عراق به ایران
تلاقی اهداف و سیاستهای امریکا و عراق
چکیده
پرسشها
فصل چهارم: تهاجم نظامی عراق به ایران
اهداف عراق در جنگ
الف) لغو قرارداد 1975 الجزایر
ب) براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران
ج) ادعاهای ارضی عراق نسبت به استان خوزستان
د) قدرت منطقه ای و رهبری جهان عرب
پیشروی در خاک ایران
واکنش دفاعی ایران
ناکامی در اتمام جنگ
چکیده
پرسشها
فصل پنجم: آزاد سازی مناطق اشغالی
اهداف ایران در جنگ
الف) سقوط صدام و نظام بعثی در عراق
ب) دفاع از مرزها و حفظ تمامیت ارضی و استقلال کشور
ج) دفاع از موجودیت سیاسی، حفظ و تثبیت نظام
عبور از بحران سیاسی()
الف) استراتژی و اقدامات عراق
ب) استراتژی و اقدامات بنی صدر
ج) استراتژی و اقدامات امام خمینی (ره)
پیروزی نظامی ایران بر عراق
الف) تداوم تهاجم بر دشمن (عملیات محدود)
ب) باور به ضرورت تغییر در استراتژی جنگ
ج) گسترش سازمان رزم سپاه با جذب نیروهای مردمی
د) همکاری و هماهنگی ارتش و سپاه
ﻫ ) استفاده از تاکتیکهای جدید
عقب نشینی عراق از خاک ایران
ناکامی در اتمام جنگ
چکیده
پرسشها
فصل ششم: تداوم جنگ در داخل خاک عراق
استراتژی ایران برای اتمام جنگ
تلاش برای پیروزی سرنوشت ساز
عملیات رمضان
عملیات والفجر (مقدماتی) ()
عملیات خیبر
عملیات فاو
عملیات کربلای چهار
عملیات کربلای پنج
تغییر در سیاست خارجی() ایران
بن بست تاکتیکی­ نظامی در جنوب
تصویب قطعنامه 598 و اسکورت نفتکشها
تصویب قطعنامه 598
آغاز اسکورت نفتکشها
چکیده
پرسشها
فصل هفتم: پایان جنگ
استراتژی دفاعی­تهاجمی عراق
گسترش حمایتهای بین المللی از عراق
تهاجم نظامی عراق به مناطق تصرف شده
پذیرش قطعنامه 598 از سوی ایران
برقراری آتش بس
چکیده
پرسشها
منابع و مآخذ