شیوه استدلال نحوی

هدف از تألیف کتاب حاضر آشنا ساختن دانشجویان زبان شناسی و پژوهشگران علاقه مند به این حوزه از دانش با شیوة بنا کردن استدلال بدان گونه است که در آثار زبان شناسی جدید یافت می شود. در زبان شناسی جدید برخلاف زبان شناسی ساختگرای امریکایی، که بیشتر به برچسب دهی و طبقه بندی عناصر دستوری می پرداخت، به فرضیه پردازی و تحلیل داده های زبانی در چهارچو ب نظریه های زبانی مختلف توجه می شود. از سوی دیگر، بخش اعظم نظام آموزشی حاکم بر مراکز علمی کشور ما، همچون نظامهای آموزشی دیگر کشوره ای جهان سوم، هم خود را صرف انتقال یافته های علمی از نسلی به نسل دیگر کرده است . در این راستا، آنچه کمتر مورد توجه قرار می گیرد فراهم آوردن زمینة تفکر در میان دانش آموزان و دانشجویان دوره های مختلف آموزشی و پروراندن و به چالش طلبیدن تواناییهای ذهنی آنان است به طوری که وظیفه دانش آموزان و دانشجویان ، به یادگیری مجموعه ای از دانش بشر محدود شده است و خلاقیت ذهنی نقش چندانی ایفا نمی کند؛ به عبارت دیگر در چنین نظامهای آموزشی، حافظة افراد مورد عنایت است و از تواناییهای ذهنی آنان چشم پوشی می شود.

فهرست این کتاب بصورت زیر است:
مقدمه ویراست دوم
مقدمه
فصل اول: علم زبان شناسی
مقدمه
مفهوم دستور زبان
علت مطالعة نحو
زبان آیینة ساختار ذهن
زبان آیینة نحوة عملکرد ذهن
فناوریهای زبان طبیعی
زبان شناسی به عنوان مطالعه ای علمی
ویژگی مطالعات علمی
روش مطالعة علمی
روش استقرایی
روش قیاسی
خطر اصول موضعی
دقت و صراحت
کلیت
استدلال
مشکل مقدمات مفقود
تفاوت میان استدلال و تبیین
ویژگیهای یک استدلال خوب
شرط قبول مقدمات
ویژگیهای مقدمات نامقبول
انواع استدلال
تمایز میان استدلالهای نحوی و غیرنحوی
خلاصه
تمرین
فصل دوم: مقولات نحوی
مقدمه
چهارچوب نظری
نظریة ایکس تیره
نظریة نقشهای معنایی
نظریة حالت
نظریة حاکمیت
نظریة رد
نظریة مرجع گزینی
نظریة کنترل
ماهیت استدلالهای نحوی
ماهیت دستوری گروههای نحوی متشکل از « هیچ » در زبان فارسی
مقولة نحوی کسرة اضافه در زبان فارسی
تمایز میان مقولات نحوی دارای نقش قید
تمایز میان یای نکره و مقولة عدد
حروف اضافة مرکب
ساخت مصدری در زبان فارسی
خلاصه
تمرین
فصل سوم: گشتارها
مقدمه
جملات مجهول
مجهول نحوی
مجهول واژگانی
مجهول در زبان فارسی
گشتار درج پوچ واژة there
گشتار پس گذاری
تمایز میان جایگاه موضوع و غیرموضوع
ساخت ارتقایی در زبان فارسی
تحلیلهای ارائه شده در قالب دستور گشتاری سنتی
رد تحلیل کنترلی
رد تحلیل حرکت به جایگاه غیرموضوع
مسئله تطابق در ساختهای ارتقایی
خلاصه
تمرین
فصل چهارم: ساختمان جمله
مقدمه
ساختمان کلی جمله در زبان فارسی
ضمیر ناملفوظ(pro) در زبان فارسی و اثبات وجود آن
ساخت کنترل فاعلی
رد گروه اسمی
ضمیر ناملفوظ(pro)
رد عملگر
ضمیر مستتر (PRO)
مفعول حرف اضافه و فاعل تهی
ساخت سببی
خرده جمله
اختلاف نظر در مورد خرده جمله
خرده جمله در زبان فارسی
خلاصه
تمرین
فصل پنجم: نگارش یافته های پژوهشی
مقدمه
انتخاب مخاطبان
انتخاب نثر علمی
ساختار مقاله
چکیده
مقدمه
پیکرة اصلی
خلاصه و نتیجه گیری
پانوشتها
منابع و مأخذ
خلاصه
کتابنامه
واژه نامه
نمایه