جنبش های اسلامی معاصر

در این کتاب تعدادی از مهم ترین جنبشهای اجتماعی و سیاسی جهام اسلام در قرون اخیر و دوره معاصر مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. محدوه مکانی و جغرافیایی بحث، بخش مهمی از جهان سوم (جهان اسلام) را در بر می گیرد که از نظر تاریخی و فرهنگی، در ساختار اجتماعی و سیاسی، دارای وجوه مشترکی هستند. هدف کتاب، نقد و بررسی علمی تجربه های فکری ـ سیاسی مسلمانان هواخواه تغییر وضع موجود و تبیین و تعلیل نهضتهای اسلامی در چهارچوب بحث تغییرات اجتماعی و دگرگونیهای سیاسی است. این بررسی، عوامل پیشرفت یا توقف و شکست، نقاط ضعف و قوت و آثار و نتایج آنها را مشخص می کند و فرایند و روند کلی و تکاملی این حرکتها را در یک مجموعه فکری ـ فرهنگی اسلامی و در سطح جهان اسلام به عنوان « امت» مورد نقد و ارزیابی قرار می دهد تا بدین وسیله مسلمانان و به ویژه طلاّب اهل علم و تحقیق دانشگاه و حوزه، وضعیت حسّاس و تعیین کننده پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران را که خود متکامل ترین حلقه سلسله جنبشهای اسلامی است بدرستی درک کند. کتاب در دو بخش و هشت فصل تنظیم شده است. بخش پایانی کتاب شامل نتیجه و منابع فارسی و لاتین است.

فهرست این کتاب بصورت زیر است:
پیشگفتار
بخش اول: زمینه تاریخی و تحلیل نظری
فصل اول: تحولات داخلی جهان اسلام از اعتلا تا انحطاط
جامعه عرب پیش از اسلام (دوره جاهلیت)
ظهور اسلام، دوران پیامبر (ص) و خلفای راشدین (دوره اعتلا)
دوران حاکمیت استبدادی امویان و عباسیان
قیام های داخلی
هجوم های خارجی
روابط جهان مسیحیت و غرب با مسلمانان
هجوم مغولان و سقوط خلافت بغداد
دوران حاکمیت سه قدرت عمده مسلمانِ عثمانی، ایران و هند در جهان اسلام
هجوم گسترده و همه جانبه استعمار و تمدن جدید غربی به جهان اسلام
فصل دوم: واکنش ها و مواضع مختلف فکری ـ سیاسی در جهان اسلام معاصر
1- جریان پیروی از تمدن غرب، از غرب گرایی تا غرب زدگی (تجدد)
2- جریان احیا و بازسازی تفکر دینی، از بنیادگرایی تا رادیکالیسم اسلامی (اصلاح طلبی دینی)
بخش دوم: طرح و بررسی مهم ترین جنبشهای اسلامی در قرون اخیر
فصل سوم: جنبش وهابیت در عربستان
الف) تاریخچه
ب) ریشه ها، ویژگیها و مواضع فکری ـ سیاسی
ج) آثار و نتایج، نقد و ارزیابی
فصل چهارم: جنبش شاه ولی الله در هند
الف) تاریخچه
ب) ویژگی ها و مواضع فکری ـ سیاسی
ج) آثار و نتایج، نقد و ارزیابی
فصل پنجم: جنبش سنوسی در لیبی
الف) تاریخچه
ب) ویژگی ها و مواضع فکری ـ سیاسی
ج) آثار و نتایج، نقد و ارزیابی
فصل ششم: جنبش مهدی سودانی
الف) تاریخچه
ب) ویژگی ها و مواضع فکری ـ سیاسی
ج) آثار و نتایج، نقد و ارزیابی
فصل هفتم: جنبش هندی خلافت
الف) ریشه یابی فکری ـ سیاسی
ب) تاریخچه
ج) مواضع فکری ـ سیاسی و اهداف
د) آثار و نتایج، نقد و ارزیابی
فصل هشتم: جنبش ها و جریان های اسلامی در اندونزی
الف) تاریخچه
ب) جنبش های اصلاحی ـ اسلامی اندونزی و مواضع آن ها
نتیجه
منابع و مآخذ