اقتصاد بازار اجتماعی: تجربه آلمان

افراد زیادی هستند که تمایلی به مباحث اقتصادی ندارند و موضوع اقتصاد را خسته کننده یا غیر قابل فهم تصور می‏کنند. صفحات اقتصادی روزنامه‏ها اغلب به طور سریع ورق زده می‏شود و چنانچه برنامه تلویزیون در مورد مباحث «خیلی اقتصادی» باشد، کانال دیگری را انتخاب می‏کنند. برای شهروندان ایالات جدید آلمان، موضوع اقتصاد از دو جهت مشکل‏ساز است. از یک طرف آنها هنوز از اخبار موفقیت نظام قدیمی اقتصاد در اجرای برنامه خسته می‏باشند و از طرف دیگر احساس غریبی دارند؛ زیرا که نظام جدید اقتصاد بازار را درک نمی‏نمایند. آنها اغلب تفهیم نمی‏گردند که چرا رقابت، نظام ناتوان اقتصاد جمهوری دموکراتیک آلمان را بدون ترحم جارو کرده است و می‏باید جارو کرده باشد. باید دانست که مردم بدون برخورداری از حداقل دانش اقتصاد، به بلوغ فکری نایل نمی‏شوند. موضوعات اقتصادی یکی از عوامل مهم مبارزات انتخاباتی را تشکیل می‏دهد و مردم با انتخاب خود تعیین می‏کنند که سیاست اقتصادی باید کدام جهت را دنبال کند یا به عبارت دیگر آیا سیاست اقتصادی باید به آنها نفع برساند یا ضرر.افرادی که بخواهند با سیاستهای غلط اقتصادی که روابط و سطح زندگی را متزلزل می‏کند مقابله نمایند، مجبورند به افکار سیاستمداران پی برند یا به کُنه و عمق نظر آنها دسترسی پیدا کنند. برای این کار، احاطه داشتن به دانش اساسی در اقتصاد و سیاستهای اقتصادی از ضروریات غیر قابل انکار است:ـ اقتصاد بازار چگونه عمل می‏کند؟ـ نقاط قوت و محدودیتهای آن چیست؟ـ تکلیف یا وظایف دولت در نظام اقتصاد بازار چیست؟این کتاب راجع به موضوعات فوق به رشته تحریر درآمده است. در این کتاب قابلیت بازدهی ساز و کار بازار همانند خودرو رفاه یا ماشینی توصیف گردیده است که نیازمندیهای مصرف کنندگان را به طور منطقی یا عقلایی ارضا می‏نماید. در این کتاب نشان داده می‏شود که این ماشین محتاج به رسیدگی است و در ضمن ممکن است اختلالاتی به وجود آید که برطرف کردن آنها ضرورت پیدا می‏کند. این ماشین نه تنها رفاه را تولید می‏کند، بلکه بارهای اجتماعی و زیست محیطی را نیز به همراه می‏آورد که دولت باید آنها را تعدیل و اصلاح نماید.

فهرست این کتاب بصورت زیر است:
سخن «سمت»
پیشگفتار مترجم
یادداشتهای مترجم
پیشگفتار وزیر (وقت) اقتصاد آلمان
مقدمه
فصل اول: نظام اقتصادی و رفاه
بند اول: مصرف‏کننده و تولیدکننده به طور هم زمان
بند دوم: بهره‏وری کار، ترقیات فنی و نظام اقتصادی
بند سوم: اقتصاد بازار در مقابل اقتصاد برنامه‏ای
بند چهارم: غیر عقلایی بودن اقتصاد برنامه‏ای
بند پنجم: ضرورت آشنایی با طرز کار اقتصاد بازار
بند ششم: اقتصاد بازار به شهروندان مطلع نیاز دارد
بند هفتم: فهم اقتصاد چندان هم پیچیده نیست
فصل دوم: نظام قانونمند اقتصاد بازار
بند اول: عملکرد شماره 1 ـ بازار خود را تنظیم می‏کند (تعادل خودکار)
بند دوم: عملکرد شماره 2 ـ بازار قیمت را کاهش داده، ترقیات فنی را تحمیل و از خواسته‏های مصرف کنندگان تبعیت می‏کند
بند سوم: عملکرد شماره 3 ـ مصرف کننده تعیین می‏کند که چه‏ چیز تولید شود
بند چهارم: عملکرد شماره 4 ـ بازار عوامل تولید را هدایت می‏کند
بند پنجم: عملکرد شماره 5 ـ بازار، شتاب رشد اقتصادی را تأمین می‏کند.
بند ششم: بدون اصل رقابت، بازار وجود ندارد
فصل سوم: مسئله اشتغال در اقتصاد بازار اجتماعی
بند اول: بازار کار به منزله یک بازار خاص
بند دوم: اقتصاد بازار به بازار کار نیاز دارد
بند سوم: بیکاری انبوه با اقتصاد بازار ناسازگار است
بند چهارم: کار به اندازه کافی وجود دارد
بند پنجم: بیکاری ناشی از حداقل دستمزد (در آلمان شرقی)
بند ششم: مسئله دخالت در بازار کار
فصل چهارم: مسئله توزیع عادلانه درآمد ملی در اقتصاد بازار اجتماعی
بند اول: اختلاف نظر درباره مفهوم عدالت
بند دوم: بازده را می‏توان ارزیابی کرد
بند سوم: عملکرد هدایت در بازارهای کار
بند چهارم: «تشکیل قیمت» در بازار کار
بند پنجم: انحصار دوطرفه در بازار کار
بند ششم: درآمدهای کارفرمایی و ثروت
بند هفتم: مبارزه برای توزیع درآمد در اقتصاد بازار
بند هشتم: سیاست دستمزدهای مبتنی بر بهره‏وری
فصل پنجم: تجارت در اقتصاد بازار اجتماعی
بند اول: بهبود رفاه از طریق تجارت
بند دوم: بهبود رفاه از طریق توزیع کار بین‏الملل
بند سوم: بهبود رفاه از طریق رقابت خارجی
فصل ششم: تکلیف شماره 1 دولت ـ حمایت از قواعد جهت ساماندهی نظام
بند اول: سیاست ساماندهی حقوقی ساز و کار نظام اقتصاد «بازار»
بند دوم: ساماندهی نظام پولی
بند سوم: سیاست رقابت یا حمایت از بازار
بند چهارم: اداره کارتل
بند پنجم: مشکلات و موانع سیاست رقابت
بند ششم: آرمان سیاست رقابت
بند هفتم: تبصره‏ها یا استثناهای قانون
بند هشتم: ساماندهی در جهت رفاه عمومی
فصل هفتم: تکلیف شماره 2 دولت ـ برطرف کردن اختلالات
بند اول: نظریه کلاسیک یا نظریه نیروهای خودمعالج
بند دوم: نوآوری کِینز
بند سوم: شکست هدایت
بند چهارم: قانون ثبات اقتصادی ـ جعبه ابزار کینز
بند پنجم: سیاست اقتصادی غیرمتعارف
بند ششم: نیاز به ثبات
بند هفتم: فعال بودن بانک مرکزی (فدرال)
بند هشتم: سیاست ساختاری و مسائل آن
بند نهم: اشکال سه‏گانه سیاست ساختاری
بند دهم: دولت همه‏چیز را نمی‏داند
بند یازدهم: دولت و کالاهای عمومی
فصل هشتم: تکلیف شماره 3 دولت ـ اصلاح اجتماعی
بند اول: سیاست اجتماعی در اقتصاد بازار
بند دوم: در کشاکش کارایی اقتصادی و اهداف اجتماعی
بند سوم: مناسبات اجتماعی کار
بند چهارم: از سیاست فقرزدایی تا دولت رفاه
بند پنجم: انگیزه‏ های مختلف برای خواسته مشترک
بند ششم: تور اجتماعی بافته می‏شود
بند هفتم: بارهای فزاینده
بند هشتم: دولت رفاه و مسائل آن
بند نهم: اشتباههای طراحی در نظام بازده
بند دهم: موافقت برای اصلاح نظام اجتماعی
فصل نهم: مرزهای سیاست اقتصادی
بند اول: خط‏ مشی های اساسی
بند دوم: شایستگی دولت در حد لیاقت ملت است