گذار در بحران

نظام تعلیم و تربیت

نظام تعلیم و تربیت، سال‌ها است که درگیر یک بحران در ایفای ماموریت خود، در تربیت فرزندانمان، برای پاسخگویی به نیازهای جامعه امروز و آینده است. و این بحران تا این نظام به نظامی برتر تحول نیابد، که بتواند این ماموریت را به نحو مطلوب ایفا کند، ادامه خواهد داشت. اما در میانه راه، بحران دیگری نیز گریبانگیر این نظام و جامعه شد؛ بحران کرونا!

بحران کرونا

ابعاد بحران کرونا و پساکرونا، فقط مربوط به آثار همه‌گیری یک بیماری نمی‌شود. تحولات سریع محیط اجتماعی و فناوری، و تمدن سایبری که در آن زندگی می‌کنیم نیز، چندین سال است که چنین شرایطی را به ما تحمیل و مطالبه می‌کند. هر چند نظام رسمی تعلیم و تربیت، با تعصب بر رویکردهای قدیمی نظام صنعتی، از پاسخ دادن به این نیازها و مطالبه‌ها خودداری می‌کند. منتهی شرایط کرونایی، بسیاری از همان ابعاد شرایط تمدن سایبری را با شکل تشدید یافته آن، به صورت یک شوک به جامعه وارد کرد. و نظام تعلیم و تربیت و جامعه را مجبور به تعامل با آن کرد. به همین دلیل پس از فروکش کردن همه گیری بیماری، این خصوصیات در جامعه باقی خواهد ماند.

واقعیت این است که تحقق خصوصیات دوران پساکرونا، الزاما به دلیل پاندمی کرونا ایجاد نشده است. بلکه به دلیل سیر طبیعی جامعه در شرایط حاضر، قابل پیش بینی بود. پاندمی کرونا، فقط وقوع برخی از خصوصیات آن را تسریع کرد. و در سیر به سمت این جامعه، یک جهش ایجاد کرد. جامعه و نظام تعلیم و تربیت، چند سال زودتر یا دیرتر، خواه ناخواه چنین بافتی را تجربه می‌کرد.

بسیاری از سازوکارها و بسترهایی که امروز تحقق آن ضروری و اجتناب ناپذیر شده، می‌توانست پیش از این شکل بگیرد. و جامعه با آرامش و آمادگی بیشتری درگیر آن شود. اما امروز در میدانی که می‌توانستیم مدیریت شده و با آرامش به آن وارد شویم، به دلیل خواب بودن راننده، از پهلو با آن برخورد کردیم.

اردوان مجیدی

کتاب «گذار در بحران» تازه‌ترین اثر اردوان مجیدی پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت، به دنبال روشن سازی مسیری «برای نظام آموزش و پرورش» است. که از طریق آن جامعه بتواند به اهداف مطلوب خود دست یابد.